Alfajores – andaluzyjskie ciasteczka korzenne

Już dawno temu zauważono, że wysoka skała, na jakiej dziś bieli się miasteczko Arcos de la Frontera, potrafi zapewnić mieszkańcom bezpieczeństwo. Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą jeszcze z czasów prehistorycznych – przeczytałem i błogosławiąc długą historię tego miejsca, miałem nadzieję doczekać świtu. Rzymianie również docenili to miejsce, umocnili zabudowania na szczycie, a miejsce nazwali Arx Arcis, czyli Wysoka Twierdza. Arabowie po podboju południowej Hiszpanii również zauważyli strategiczne położenie miasta. Nazwali je Arkos i uczynili kwitnącym ośrodkiem. Jedenastowieczna taifa, małe islamskie księstwo, które powstało w wyniku zmian wywołanych upadkiem kalifatu Umajjadów w Kordobie dało miastu siatkę ulic w sporym stopniu zachowaną po dziś dzień. Upadek kalifatu brzmiał na tyle poważnie, że można było przypuszczać, że lekturę do rana mam zapewnioną, nawet gdyby historia samego Arcos się skończyła.

Potem na scenę wkroczyli chrześcijanie pod wodzą Alfonsa X, króla Kastylii, Leónu i Galicii. Odbili miasto, które od tej pory leżało na granicy (stąd de la Frontera), dwóch światów, islamu i chrześcijaństwa. Arcos nie jest oczywiście wyjątkiem. Miast i miasteczek z dodatkiem „de la Frontera” w nazwie jest w Hiszpanii mnóstwo.

Do XVIII wieku miastem rządzili książęta Arcos, zapewniając mu rozwój. Na głównym placu odbywał się targ, handlowano kukurydzą, działała rzeźnia, zakon i szpital, dopieszczono kilka kościołów. Potrzeby ciała i ducha zostały zaspokojone.

Przez kolejne stulecia było już tylko gorzej. Konfiskaty majątków kościelnych i ich przejęcie przez właścicieli ziemskich przyczyniło się do opóźnienia reform i rozwoju gospodarczego, bo bogaci zrobili się jeszcze bogatsi, więc nie mieli powodów, by cokolwiek zmieniać. Jeśli dodamy do tego grabieżcze działania armii francuskiej i epidemię przenoszonej przez komary żółtej febry, łatwo sobie wyobrazić, że życie w Arcos de la Frontera nie należało do najłatwiejszych.

Przygnębiająca lektura nieco mnie wciągnęła, więc nawet nie zauważyłem, że zrobiło się jasno i że kury postanowiły się zamknąć. Ubrałem się i poszedłem robić zdjęcia, bo o spaniu nie było mowy, a leżenie w łóżku po dwóch godzinach słuchania kur kojarzyło mi się już tylko źle.

Dziś oczywiście Arcos de la Frontera wygląda nieco inaczej. W połowie XX wieku życie zrobiło się łatwiejsze, a czynnikiem napędzającym rozwój miasta stała się turystyka. Dziś jest wizytówką regionu, najsłynniejszym białym miastem – pueblo blanco – i taką trochę pułapką na turystów. Koncerty flamenco w nieco sztucznej atmosferze sprawiły, że mieszkańcy przenieśli się ze swoim życiem i barami z tanim piwem do nowszej części miasta, tę zabytkową pozostawiwszy na pożarcie przybyszom i gdaczącym kurom.

Alfajores

25 sztuk

Składniki:

• 100 g migdałów
• 2 gorzkie migdały
• 280 g mąki tortowej
• 130 g masła
• 60 g suszonych fig
• 100 g daktyli
• 50 g rodzynek
• 70 ml miodu akacjowego
• 30 ml syropu z daktyli
• 30 ml hiszpańskiego czerwonego wermutu
• ½ łyżeczki cynamonu
• ½ łyżeczki mielonego kardamonu
• 6 goździków rozkruszonych w moździerzu

Dodatkowo:

• cukier puder do posypania

Migdały mielemy w blenderze na mąkę (uważamy, by efektem była mąka, a nie masło, bo blendery czasem się nagrzewają, doradzam więc mielenie partiami). W dużej misce mąkę tortową łączymy z migdałową. Rozgarniamy mąkę na boki. W środek wrzucamy posiekane w kostkę masło. Figi, daktyle i rodzynki kroimy drobno ostrym nożem i dodajemy do miski z mąką, potem wlewamy miód, syrop i wermut. Na koniec dodajemy przyprawy i zagniatamy ciasto. Odstawiamy je, by odpoczęło, do lodówki.

Po półgodzinie dzielimy ciasto na 4 części. Formujemy z nich wałeczki grubości palca i takiej długości. Pieczemy 18 minut w 180 stopniach. Gorące posypujemy cukrem pudrem. Najlepsze są pierwszego dnia.

Przepis pochodzi z książki "Hiszpania do zjedzenia"autorstwa Bartka Kieżuna (wyd. Buchmann)