Rowerem po mieście

Gdy jeździła na ostrym kole, świadomie stała się częścią grupy, w której swego czasu aktywnie uczestniczyła. Środowisko miejskich rowerzystów ma własny niepisany kodeks, który w dużej mierze opiera się na uprzejmości wobec siebie nawzajem i innych cyklistów – nawet jeśli poruszają się dużo wolniej i raczej rekreacyjnie. To kiedyś głównie męskie towarzystwo (Asia była jedną z trzech dziewczyn w grupie) nie było tak hermetyczne, jak mogłoby się wydawać, za to było bardzo otwarte na pomoc nawet w najbardziej kryzysowych sytuacjach.

– Raz złapałam gumę w niedzielę po południu, nie miałam przy sobie dętki. Zadzwoniłam do kumpla, a on powiedział: skoro jesteś na Puławskiej, zapukaj pod taki adres, kumpel jest na chacie, zrobi ci koło. Z mniejszych dobrych uczynków: kiedyś też spotkałam się z tym, że niektórzy, widząc źle przypięty i przewrócony rower, zatrzymywali się i go podnosili. Sama, gdy zobaczę włączone lampki na przypiętym pod biurem rowerze, wyłączam, żeby nie marnować baterii, ale to chyba wynika z sympatii do innych cyklistów i dbania o bezpieczeństwo na drodze, a nie jakiś kodeks, którego muszę się trzymać, bo inaczej wyrzucą mnie z klubu – opowiada.

W tym, wydawać by się mogło, przyjaznym świecie bezinteresownych gestów i wspólnej troski o siebie nawzajem istnieje kwestia, z którą mierzyła się prawdopodobnie każda dziewczyna na rowerze. Prostackie zaczepki, gwizdy, zachowania nie na miejscu. Nieważne, czy to za kółkiem, za kierownicą roweru, czy na spacerze – kobiety zmagają się z tym na co dzień.

Asia, aktywistka i feministka, dzieląca się swoimi przemyśleniami i nieprzyjemnymi incydentami na Instagramie z tysiącami dziewczyn, którym przydarzają się podobne sytuacje, opowiada: – Panowie, widząc rowerzystkę, komentują jej ubiór, ciało, pozycję w siodełku, gwiżdżą lub w niewybrednych słowach starają wyrazić swoją ekscytację. Często słyszałam teksty o „ujeżdżaniu", „dosiadaniu", „twardym tyłku” itp. Raz zostałam klepnięta w pupę przez kierowcę, co spowodowało upadek. Przypomina to „seksizm nasz codzienny” i bywa skrajnie niebezpieczne i frustrujące. Kierowcy samochodów dominują na drogach, zastawiają chodniki, spychają nas na pobocze i jeszcze w taki symboliczny sposób nas, cyklistki, upokarzają. Tego typu sytuacje nie mogą być lekceważone, a te zagrażające życiu powinny być niezwłocznie zgłaszane. Oddolne inicjatywy dziewczyńskich rajdów rowerowych (na rowerowych lub osiedlowych grupach facebookowych) prawdopodobnie nie zmienią świata, ale mogą sprawić, że rowerzystki będą czuły się pewniej i swobodniej w swoim towarzystwie.

Adam Król: Frajda z jeżdżenia razem

 Poznaniacy odwracają głowy za Adamem, a to dlatego, że porusza się rowerem, który w Polsce wciąż jest rzadkością – transportowym, czy też inaczej cargo. Zamontowana z przodu skrzynia może służyć do przewozu osób lub towarów. Na holenderskich czy duńskich ulicach z takich pojazdów korzystają kurierzy, w Szwecji Ikea umożliwia kupującym przewóz mebli tego typu ekologicznym środkiem transportu. Adamowi rower służy do codziennych wypraw z czteroipółletnim synem Antkiem, który dopiero dorasta do bycia samodzielnym rowerzystą bez bocznych kółek.

– Zanim przerzuciliśmy się na cargo, korzystaliśmy z fotelika rowerowego. Bałem się, że Antek nie będzie chciał ze mną jeździć, tym bardziej że nie znosił wożenia w wózku. Jak się okazało, do roweru przekonał się od razu. Podróżowaliśmy po mieście, odwoziłem go do przedszkola, robiliśmy sobie dłuższe i krótsze wycieczki. Rower działa na Antka usypiająco, zdarzało się, że już po pięciu minutach słyszałem chrapanie dobiegające zza pleców – opowiada Adam o początkach rodzicielskiej przygody rowerowej. Cargo okazało się jeszcze lepszym rozwiązaniem. Mały pasażer może uważnie obserwować otoczenie, komentować z tatą, co znajduje się w zasięgu wzroku. Pojawił się jeszcze jeden atut – mając obok na ławeczce wolne miejsce, może zapraszać na przejażdżki kolegów. – Zauważyłem, że na rówieśnikach Antka z przedszkola duże wrażenie robi sam rower, to, jak wygląda– dodaje Adam.

To praktyczne dla rodziców rozwiązanie nie pozostaje bez wad. Rower cargo to spory wydatek, a ze względu na niewielką popularność tego typu pojazdów w Polsce infrastruktura pozostawia wiele do życzenia. – Bez względu na to, jakim rowerem się poruszasz, największym problemem wciąż są ucinające się nagle ścieżki rowerowe. Z perspektywy użytkownika cargo wygląda to niestety jeszcze gorzej. Okazuje się, że wiele istniejących rozwiązań rowerowych nie jest przystosowanych do tego typu rowerów. Cargo są dość szerokie i zajmują sporo miejsca, choć nadal pozostają rowerami w rozumieniu prawa. Niestety, są fragmenty dróg rowerowych z dużymi przewężeniami, zdarzają się więc sytuacje, w których nagle trzeba zjechać na ulicę albo zsiąść z roweru i przeprowadzić go chodnikiem, bo po prostu nie ma miejsca. Dużym problemem są też krawężniki. W przypadku cargo nawet niezbyt wysoki krawężnik stanowi problem – tłumaczy Adam.

Jeżdżenie rowerem z dzieckiem wymaga wzmożonej czujności i dodatkowej pary oczu do wypatrywania zagrożeń, problemy może rodzić również znalezienie odpowiedniego rozwiązania dla rosnących co sezon dzieci, spośród których każde ma swoje przyzwyczajenia i wymagania. Rynek nie pozostaje na nie obojętny. Producenci prześcigają się w dostarczaniu nie zawsze praktycznych gadżetów rowerowych. – Akcesoriów oczywiście jest pełno, począwszy od podstawowych, jak kaski, lampki, lusterka, siodełka, na chorągiewkach oraz różnego rodzaju owijkach na kierownicę i ramę skończywszy. Ostatnio widziałem nawet zestaw, który pozwalał zamienić rower w konia! Nie zapominajmy, że rower ma być przede wszystkim środkiem transportu, bez zbędnych gadżetów– dodaje Adam, jak sam przyznaje, zdeklarowany gadżeciarz.

Zuzanna Rożek: Skandynawska rowerzystka

 Klasyczna dwururka typu Hercules to był pierwszy dorosły rower Zuzy. Ustąpił miejsca ciężkiemu rowerowi miejskiemu z wygodnym siodełkiem i szeroką kierownicą – na rzecz codziennej wygody. – Zwykle jeżdżę z plecakiem z komputerem i innymi codziennymi przyborami, więc chcę siedzieć prosto i luźno pedałować. Lubię cieszyć się jazdą i raczej się nie przemęczam, jeżdżę w codziennych ubraniach – tłumaczy Zuza. Obecnym rowerem porusza się tylko po mieście i daleko jej do stereotypowego weekendowego rowerzysty spacerowicza. Ceni sobie sprawne poruszanie się po stolicy, a siebie plasuje gdzieś pomiędzy szybkimi strzałami a flegmatycznymi rowerzystami turystami. Nie oznacza to jednak, że w swoich codziennych podróżach z punktu A do punktu B pozostaje obojętna na uroki stale mijanych miejsc.

Rutynową trasę ze Starej Pragi do mokotowskiej redakcji KUKBUK-a, gdzie Zuza zajmuje się marketingiem, pokonuje rowerem. – Moja stała trasa prowadzi od Dworca Wileńskiego, przez park Praski, wzdłuż rzeki, przez most Świętokrzyski, potem drugą stroną rzeki i dalej, przez Czerniakowską, aż do Idzikowskiego. Oprócz tych codziennych podróży w Warszawie uwielbiam trasę z Woli na Powiśle, ulicą Świętokrzyską i Tamką – przez większość trasy ścieżka rowerowa jest na ulicy, mija się „warszawski Manhattan” przy rondzie ONZ, Pałac Kultury i Nauki i następuje najmilszy etap po ciężkim dniu – zjazd Tamką.

W weekendy nie rezygnuje z roweru i porusza się praską stroną Wisły – od mostu Gdańskiego w stronę Łomianek, gdzie między szuwarami kryją się jej ulubione miejsca na piknik. Wybór roweru jako codziennego środka transportu był dla Zuzy naturalny, ale też okupiony trudnościami. W mieście, w którym centrum przecina ponad 800 rowerzystów na godzinę, nietrudno o kolizję. – Miałam ciężki wypadek na ścieżce rowerowej – zderzenie z innym rowerzystą. Nie zauważył mnie, skręcił i zajechał mi drogę. Nie jechałam w kasku, więc moja twarz po zderzeniu z betonem była w opłakanym stanie. Do tego odniosłam obrażenia na całym ciele. Zrozumiałam, jak poważne mogą być konsekwencje takiego zderzenia, nawet przy wolnej, niby ostrożnej jeździe. Uświadomiłam sobie, że inni kierowcy, rowerzyści, piesi nie zawsze działają zgodnie z logiką, nie są też w stanie przewidzieć naszych działań, jeśli ich im nie zasygnalizujemy. Musimy się o siebie wzajemnie troszczyć, myśleć o tym, co robimy i jak jedziemy – opowiada Zuza.